Zdrowie fizyczne

Pływanie, bieganie, jazda na rowerze czy ćwiczenia na siłowni – to tylko niektóre z możliwości, jakie daje nam sport. Aktywność fizyczna jest bardzo ważna, zarówno w życiu młodych osób, jak i starszych. Warto pamiętać, że uprawianie sportu nie tylko wpływa na ładną sylwetkę i dobrą wydolność organizmu, ale również zapobiega wielu chorobom. Dlatego w każdym wieku należy się ruszać w miarę swoich możliwości.

1. Co nam daje aktywność fizyczna?

Aktywność fizyczna pozwala nam:

• poprawić lub zachować wydolność fizyczną,
• utrzymać odpowiednią wagę,
• zachować siłę mięśniową, która stabilizuje stawy i kręgosłup,
• na wzrost odpornośći
• osiągnąć lepsze samopoczucie.

Inną pozytywną konsekwencją ruchu jest zapobieganie chorobom cywilizacyjnym, w tym chorobom serca Dzieje się tak poprzez:

• racjonalne odżywianie osób aktywnych,
• zmniejszoną ilość wypalanych papierosów,
• sprawniejszy układ krążenia,
• mniejszy negatywny stres.

Warto pamiętać również, że osoba szczupła, sprawna fizycznie, szybciej i łagodniej przechodzi choroby niż osoba otyła i bez kondycji.

2. Ruch wśród osób starszych

Niestety czasu nie da się oszukać, starzenie się organizmu powoduje stopniowe zmniejszanie się aktywności komórek, narządów i tkanek. Wiąże się z tym także niższa aktywność fizyczna. Osoby starsze prowadzą tryb życia ograniczający ruch, w ich organizmie dochodzi do zmian związanych z wiekiem i chorobowych.

W Polsce osoby starsze stanowią 16% społeczeństwa. Od osiągnięcia wieku emerytalnego kobiety żyją jeszcze ponad 20 lat, a mężczyźni – ponad 12. 75% osób powyżej 60. roku życia jest ciągle mobilnych. 20% osób w wieku 70 lat ma ograniczoną mobilność do otoczenia wokół domu. Co piąta osoba pomiędzy 65. a 69. rokiem życia jest niesprawna, a po 80. – co druga. Szacunkowo przyjmuje się, że około 1,5 mln osób w podeszłym wieku ma ograniczoną mobilność, a 120 tysięcy ciągle leży.

Starość objawia się spadkiem zdolności człowieka i jego możliwości ruchowych:

• procesy odnowy po wysiłku są wolniejsze i organizm trudniej sie do niego adaptuje,
• szybkość, gibkość, siła, wytrzymałość, zręczność spadają – uwidacznia się to w codziennych czynnościach,
• zwalnia się tempo życia i wykonywanych czynności,
• sygnały wzrokowe, czuciowe i słuchowe są gorzej odbierane,
• intensywny wysiłek fizyczny sprawia trudność.

Zmiana nawyków ruchowych w starszym wieku jest trudna i zachodzi powoli. Ograniczona jest plastyczność procesów nerwowych u osób starszych, co powoduje wolniejsze dostosowanie się do sytuacji. Starzenie się powoduje również zmiany w sferze psychospołecznej człowieka. Osoba w podeszłym wieku ma mniejszą aktywność psychiczną i społeczną, obniżoną możliwość adaptacji, wycofuje się ze spraw otoczenia i innych ludzi, bardziej skupia się na sobie – na swoich planach i potrzebach, nie jest samokrytyczna, idealizuje przeszłość, odsuwa plany i zamierzenia, ma skostniały system wartości. Te cechy mogą powodować problemy przy rehabilitacji ruchowej.

3. Rehabilitacja ruchowa

Umożliwia większą aktywność fizyczną i wydolność ruchową. Dzięki niej osoby starsze mogą wrócić do swoich codziennych zajęć, rodziny, przyjaciół. Mają więcej energii i werwy do życia. Stają się pełnosprawne na co dzień. Przed rozpoczęciem rehabilitacji ruchowej danej osoby należy przeprowadzić z nią wywiad, by dowiedzieć się, jaka jest jej kondycja fizyczna i psychiczna. Dopiero wtedy można wyznaczyć cele do osiągnięcia. Rozróżnia się cztery ich rodzaje:

• pełne zdrowie,
• samodzielność,
• maksymalne usprawnienie,
• zminimalizowanie dyskomfortu w chorobie.

Podstawowym celem w rehabilitacji jest zwykle samowystarczalność w miejscu zamieszkania. Rehabilitacja ruchowa jest przeprowadzana zwykle w sali rehabilitacyjnej pod okiem rehabilitanta. Ten wspomaga i uczy swoich pacjentów. Niezwykle ważna jest tutaj motywacja do ćwiczeń. Jej brak może zniweczyć poświęcony na nią czas. Rehabilitacja jest oceniana na podstawie prowadzonej dokumentacji. Bierze się pod uwagę ruchomość stawów i siłę mięśni. Ponadto rehabilitant obserwuje i ocenia widoczną poprawę na co dzień.

Mówi się, że łóżko to błąd lekarski na czterech nogach. Nie bez powodu. Pozycja leżąca u osoby starszej może powodować poważne konsekwencje. Unieruchomienie człowieka pierwsze skutki przynosi już po czterech dniach, gdy wzrasta wydalanie wapnia i azotu, co wzmaga osteoporozę i zanik mięśni. Pojawiają się zawroty głowy, uginające się nogi, spada ciśnienie krwi, co powoduje brak chęci do wstawania z łóżka. dlatego warto, jeżeli to możliwe, przeprowadzać rehabilitację ruchową.

U osób starszych aktywność fizyczna jest zazwyczaj na niskim poziomie. Ważne, by w ogóle istniała. Warto gimnastykować się codziennie chociaż 15 minut, spacerować, chodzić na wycieczki, a jeśli to możliwe – pływać czy jeździć na rowerze.

Adrian Domański

Trener Kulturystyki

Fitness Club Dla Pań „Nika”